Jeśli publikujesz filmy w Internecie, np. na YouTube, Tik Tok czy innych miejscach prędzej czy później staniesz przed problemem praw autorskich do muzyki, którą masz zamiar użyć.
Np. YouTube skanuje opublikowane filmy i weryfikuje czy grafiki i muzyka nie naruszają praw autorskich. Nie dość, że Twój film zostanie zablokowany to istnieje ryzyko, że autor utworu zaskarży Cię o prawa użycia utworu. Wiąże się to oczywiście z potencjalną zapłatą kary, której wysokość zależy od sposobu użycia oraz rozpowszechnienia.
Jeśli więc tworzysz filmy i masz zamiar użyć w niej muzykę, to rób to z głową. Korzystaj z licencji lub utworów, które dają prawo do publikacji bez ponoszenia kosztów1) czy konsekwencji naruszania praw.
Sposób na legalną muzykę w sieci
Muzyka od zawsze była ważnym elementem kultury ludzkiej. W dzisiejszych czasach, dzięki postępowi technologicznemu, dostęp do niej jest prostszy niż kiedykolwiek wcześniej. Niestety, łatwość dostępu często prowadzi do nieświadomego łamania praw autorskich. Jak więc czerpać przyjemność z muzyki w sieci, dbając jednocześnie o legalność? Oto przewodnik dla każdego miłośnika dźwięków.
1. Platformy streamingowe
Jednym z najpopularniejszych sposobów konsumowania muzyki w dzisiejszych czasach są platformy streamingowe. Serwisy takie jak Spotify, Apple Music czy Tidal oferują ogromne biblioteki muzyczne w zamian za comiesięczną opłatę. Co ważne, artyści otrzymują wynagrodzenie za każde odtworzenie ich utworu.
Zalety:
- Ogromny wybór muzyki.
- Możliwość słuchania offline.
- Rekomendacje oparte na preferencjach użytkownika.
2. Zakup muzyki cyfrowej
Sklepy internetowe, takie jak iTunes Store czy Amazon Music, oferują możliwość zakupu pojedynczych utworów lub całych albumów. Po dokonaniu zakupu, utwory można pobrać i przechowywać lokalnie.
Zalety:
- Posiadanie własnej kopii utworu.
- Brak potrzeby stałego dostępu do Internetu po pobraniu.
3. Licencje Creative Commons
Niektórzy artyści decydują się udostępniać swoje utwory na licencji Creative Commons. Dzięki temu ich muzyka jest dostępna za darmo, ale z określonymi warunkami, takimi jak wymóg podania źródła.
Zalety:
- Dostęp do bezpłatnej muzyki.
- Możliwość wykorzystania w niekomercyjnych projektach (w zależności od licencji).
Wszystko zależy od licencji, którą jest objęty utwór. Wyróżniamy kilka rodzajów licencji:
- CC-0 – dla oznaczenia utworów znajdujących się w domenie publicznej, nieograniczonych co do sposobu wykorzystywania i wskazywania autorstwa,
- CC BY – dla oznaczenia utworów bez ograniczeń co do sposobu korzystania, z jednoczesnym wymogiem wskazania autorstwa,
- CC BY-SA – umożliwiająca kopiowanie, dystrybucję, wyświetlanie i użytkowanie, z jednoczesnym wymogiem wskazania autorstwa i publikacji na tej samej licencji,
- CC BY-NC – umożliwiająca kopiowanie, dystrybucję, wyświetlanie i użytkowanie wyłącznie w celach niekomercyjnych,
- CC BY-NC-SA – dla utworów niekomercyjnych oraz publikowanych na tej samej licencji,
- CC BY-NC-ND – dla utworów niekomercyjnych i bez możliwości tworzenia dzieł zależnych,
- CC BY-ND – umożliwiająca kopiowanie, dystrybucję, wyświetlanie kopii utworu w niezmienionej postaci,
- Royalty free – dostępna za jednorazową opłatą i dająca swobodę w zakresie korzystania z utworu co do formy i czasu.
4. Darmowe serwisy muzyczne
Niektóre witryny oferują legalne, darmowe utwory do pobrania. Przykłady to Jamendo czy Free Music Archive. Chociaż wybór może być ograniczony w porównaniu z płatnymi platformami, to wciąż można znaleźć wiele interesujących dźwięków.
Zalety:
- Brak kosztów.
- Legalność pobranych utworów.
5. Radiostacje internetowe
Serwisy takie jak Last.fm czy Pandora oferują strumieniowanie muzyki oparte na wybranych stacjach radiowych. Choć nie dają one pełnej kontroli nad tym, co będzie grane, to stanowią ciekawą alternatywę dla tradycyjnych playlist.
Zalety:
- Odkrywanie nowej muzyki.
- Możliwość słuchania za darmo.
Gdzie szukać muzyki do filmów?
Skoro masz już świadomość, że utwory mogą być objęte różną formą ochrony to pora skorzystać z wyszukiwarki muzyki i dopasowania utworu do licencji, która Ci odpowiada z punktu wykorzystania w filmie.
W Internecie znajdziesz kilkadziesiąt miejsc, z których można pobierać muzykę do legalnego wykorzystania. Utwory poszeregowane są wg rodzaju muzyki, długości oraz licencji.
Darmowa muzyka do pobrania:
- Audionautix.com,
- Bensound.com,
- Incompetech.com,
- Joshwoodward.com,
- Newgrounds.com,
- Dig.ccmixter.org,
- Mobygratis.com.
Płatne utwory do wykorzystania w Internecie:
- Audiojungle.net,
- Jamendo.com,
- Pond5.com,
- Musicbed.com,
- Audionetwork.com,
- Stockmusic.net,
- Artlist.io.
Oprócz pobrania i ewentualnego opłacenia praw do muzyki możesz również porozumieć się bezpośrednio z twórcą, ale w tym przypadku ważne jest podpisanie umowy na wykorzystanie utworu. W przeciwnym razie z czasem możesz mieć kłopoty.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ) dotyczące muzyki w filmach online
Czym grozi użycie muzyki bez odpowiedniej licencji?
Użycie muzyki bez licencji może skutkować zablokowaniem Twojego filmu na platformach takich jak YouTube, a w gorszym przypadku – pozwaniem przez autora utworu. Konsekwencją może być konieczność zapłaty wysokiej kary, której wysokość zależy od sposobu i zakresu rozpowszechnienia utworu.
Czy platformy streamingowe i zakup muzyki cyfrowej dają mi prawo do użycia muzyki w moich filmach?
Nie. Platformy streamingowe (np. Spotify, Apple Music) oraz zakup muzyki cyfrowej (np. iTunes Store) dają Ci prawo do osobistego słuchania muzyki. Nie uprawniają Cię do wykorzystywania jej w swoich filmach publikowanych publicznie. Do tego potrzebujesz oddzielnej licencji, która zezwala na komercyjne lub niekomercyjne użycie w Twoich produkcjach.
Czy darmowe serwisy muzyczne (np. Jamendo, Free Music Archive) zawsze oferują muzykę, której mogę użyć w filmach?
Tak, te serwisy oferują muzykę przeznaczoną do legalnego wykorzystania. Jednakże zawsze musisz sprawdzić konkretną licencję przypisaną do danego utworu. Często są to utwory objęte licencjami Creative Commons, które mogą mieć specyficzne ograniczenia (np. tylko do użytku niekomercyjnego, wymóg podania autora). Zawsze czytaj opis licencji dla każdego utworu, który zamierzasz wykorzystać.
Czy mogę po prostu skontaktować się z twórcą i poprosić o zgodę na użycie jego muzyki? Tak, jest to możliwa opcja, jednak aby uniknąć problemów w przyszłości, kluczowe jest podpisanie formalnej umowy na wykorzystanie utworu. Ustne uzgodnienia są niewystarczające. Umowa powinna jasno określać zakres użycia (np. w jakim filmie, na jakiej platformie, czy jest to użycie komercyjne czy niekomercyjne), czas trwania licencji oraz wszelkie inne warunki.
