Co to są testy użytezności?

Testy użyteczności wykonuje się w celu sprawdzenia witryn, aplikacji mobilnych, oprogramowania, produktów konsumpcyjnych, usług czy procesów biznesowych.

W testach użyteczności użytkownicy wykonują określone zadania i są obserwowani pod kątem występujących problemów.

Terminem użyteczności określa się własność produktów, jaka decyduje o ich jakości użytkowej. Na użyteczność składa się pięć elementów:

Nauczalność – czy produkt jest łatwy w obsłudze? Ile czasu zajmie użytkownikowi wykonanie prostych zadań przy pierwszym kontakcie z produktem.
Efektywność – jak radzą sobie z produktem użytkownicy, którzy już go znają.
Zapamiętywalność – czy po przerwie w korzystaniu z produktu, łatwo przypomnieć sobie jego obsługę.
Błędy – ile błędów i jak często są popełniane przez użytkowników, i w jaki sposób mogą sobie z nimi poradzić.
Satysfakcja – czy korzystanie z produktu to czysta przyjemność czy są obszary, które można poprawić.

Testy nie mają na celu sprawdzenia użytkowników

Mają na celu sprawdzenie rzeczy z udziałem ludzi. Jak produkt jest używany przez realnych użytkowników i co można jeszcze ulepszyć w produkcie, aby był jeszcze bardziej przyjazny w użyciu. Nie należy też mylić testów użyteczności z badaniem rynku. Badanie rynku to zbieranie opinii na dany temat, a testy użyteczności, to obserwowanie zachowań użytkowników w kontrolowanym środowisku, wyciąganie wniosków z badań i optymalizowanie produktu.

Kiedy przeprowadzać testy UX?

Im wcześniej przeprowadzisz testy użyteczności, tym lepiej. Można oczywiście wykonywać je na dowolnym etapie projektowania skoncentrowanego na użytkowniku, ale jeśli zrobisz to na początku, to szybciej będziesz mógł zabrać się za rozwiązywanie ewentualnych problemów. Jest to bezpośrednio związane z kosztami. Na początku będą one niższe. Im problem bardziej „wsiąknie” w projekt, tym trudniej go z czasem będzie wyeliminować, potrzebne będą większe nakłady finansowe i więcej czasu będzie trzeba poświęcić na modyfikacje.

Najlepiej, jeśli w projekcie testy użyteczności przeprowadzane są więcej niż jeden raz. Na początku projektu testy użyteczności służą do oceny istniejącej witryny, a następne do oceny poprawności projektu.

Projektowanie skoncentrowane na użytkowniku musi angażować użytkowników w jak największym stopniu. Nieważne, jakie są ograniczenia. To ludzie i ich interakcja z produktem są tutaj najważniejsi. Na tym opiera się cały projekt i w testach użyteczności zdobędziesz jak najwięcej informacji.

Podczas testów użyteczności zdefiniujesz wiele problemów. Zobaczysz, z czym użytkownicy mają największy problem. Może coś, co uważałeś za błahostkę jest poważną usterką? Testy pomogą Ci zweryfikować wszystkie wątpliwości związane z produktem.

Na początku projektu testy są przeprowadzane w celu ocenienia istniejącego już projektu, aplikacji mobilnych, witryny czy innych rozwiązań. W ten sposób zespół lepiej pozna cały projekt. Dowiesz się, jak bardzo poważny jest problem. Czy usterki dotyczą tylko jednego obszaru czy może kilku? Czy plan projektu pokrywa się z problemami? Czy zaplanowano wystarczająco dużo czasu na projekt? Czy streszczenie jest zgodne z danymi uzyskanymi podczas testów użyteczności?

Wymagania użytkowników są najważniejsze

Przekonasz się, że znacznie łatwiej jest zbierać wymagania biznesowe, niż wymagania użytkowników. Podczas zbierania wymagań biznesowych masz dostęp do wszystkich ważnych osób, które są świadome swoich oczekiwań i wymagań. Zbieranie wymagań użytkowników wiąże się z kilkoma problemami. Po pierwsze, gdzie znaleźć najbardziej odpowiednie osoby do badań. Jak już je znajdziesz, to pojawiają się kolejne problemy. Czy wiesz, jak rozmawiać z użytkownikami, aby Cię zrozumieli, a żebyś Ty dostał takie informacje, jakich oczekujesz? Czy w ogóle użytkownicy będą w stanie wyrazić to, czego chcą? W jaki sposób te osoby będą korzystały z produktu?

Analiza problemu

Jeśli rozwiązania klienta nie działają tak, jak tego oczekiwał, to klient może się zwrócić do Ciebie z prośbą o rozwiązanie problemu. Dobrym sposobem na lepsze poznanie tematu jest przeprowadzenie testów użyteczności. W ten sposób w praktyce zobaczysz, co jest nie tak.

W sklepach internetowych na ogół największym problemem jest proces obsługi transakcji. Już niewielkie usprawnienie user experience może przełożyć się na konkretne zyski. Sklep internetowy może mieć obszary, gdzie aktywność użytkowników jest na niskim poziomie i przez to jest niski współczynnik konwersji. Testy użyteczności w takim przypadku pozwolą uzyskać informację, dlaczego tak się dzieje. Dlaczego niektóre obszary strony są ignorowane przez użytkowników. Może jakieś etapy są dla nich niezrozumiałe lub zbyt skomplikowane? Dzięki przeprowadzonym testom się tego dowiesz.

Użytkownicy wcale nie muszą spostrzegać produktu tak samo jak Ty, Twój klient czy jak cały zespół projektowy. Z pozoru proste dla was czynności, mogą być niezwykle trudne dla klienta. Dzięki testom użyteczności spojrzysz na produkt oczami użytkownika.

Produkty konkurencji to również temat testów

Rozpoczynając nowy projekt może się zdarzyć, że będziesz pracował w branży, o której nie masz większego pojęcia. Aby lepiej poznać firmę i cały rynek, przeprowadź testy użyteczności z udziałem użytkowników, znających rynek. W ten sposób zobaczysz również, jak funkcjonują witryny konkurencji, jakie obszary funkcjonują o niej lepiej, a jakie gorzej. Wykorzystaj tę wiedzę do poprawy funkcjonaliści witryny filmy, dla której pracujesz. Jeśli nie znasz się na danej branży nieraz nie wiesz, jakie pytania zadawać. Nawet, jeśli nie jesteś pewny poprawności swoich pytań, boisz się czy nie wydadzą się one użytkownikowi głupie – pytaj. Nie ma głupich pytań. Masz prawo wielu rzeczy nie wiedzieć, a żeby dobrze zrozumieć to, nad czym pracujesz, wiedza jest Ci niezbędna, a nikt nie da Ci tak satysfakcjonujących odpowiedzi, jak prawdziwi użytkownicy produktu.

Zastój w pracy w trakcie badań

Czasami prace nad projektem mogą utknąć w martwym punkcie. Mogą być za to odpowiedzialne czynniki zewnętrzne, jak na przykład kwestie polityczne. Mogą wystąpić konflikty pomiędzy pracownikami, a działami organizacji lub agencja może nie zgadzać się z decyzjami klienta. Doskonałym rozwiązaniem takich sytuacji są testy użyteczności.

Przeprowadzenie testów użyteczności pozwoli ponownie ruszyć z projektem. Testy nie tylko złagodzą wszelkie konflikty, ale również zaowocują praktycznymi rozwiązaniami. Odpowiedzialność za decyzje przechodzi na użytkowników.

Po zakończonych testach użyteczności, powinna powstać spora lista zadań do zrobienia. Następnie ustal priorytety tych zadań. Będzie wiadomo, czym należy się zająć w pierwszej kolejności.

Rewolucyjne rozwiązanie?

Zawsze znajdą się tacy klienci, którzy nie zadowolą się „tradycyjnymi” rozwiązaniami, tylko będą oczekiwać od projektu rewolucji. Będą chcieli czegoś zupełnie nowego, czego nie ma konkurencja, aby wyróżnić się znacząco na rynku.

Dla specjalisty od user experience jest to niezwykle trudne zadanie do wykonania. Ciężko w tej dziedzinie jest zrobić coś naprawdę spektakularnego i pogodzić oczekiwania klienta i przystępność produktu dla użytkowników. Jeśli nawet uda nam wykazać się niecodzienną kreatywnością, to czy użytkownik będzie mógł w przyjazny sposób korzystać z produktu?

Z drugiej strony klient może mieć wątpliwości, co do Twojego innowacyjnego pomysłu. Czy na pewno się sprawdzi? Czy klient nie poniesie strat? Dowiedz się tego i przeprowadź testy użyteczności. Wykorzystaj wątpliwości klienta. Na pewno się zgodzi na przeprowadzenie testów. Przecież lepiej jest przetestować pomysł wcześniej, niż w przyszłości narażać się na niepotrzebne straty.

W trakcie prowadzenie projektu może pojawiać się wiele pomysłów, co do których nie masz pewności. Zawsze w takich sytuacjach korzystaj z testów użyteczności. Zobaczysz, jak na Twój pomysł zareagują użytkownicy. Im wcześniej to zrobisz, tym szybciej będziesz mógł zmodyfikować pomysł lub z niego zrezygnować.

Testy użyteczności są punktem obowiązkowym w projektowaniu skoncentrowanym na użytkowniku. Przydają się na wielu etapach procesu. Wykorzystaj testy w rozstrzyganiu kwestii politycznych, taktycznych lub po prostu by lepiej móc określić kierunek przeprowadzanych prac.

Dlaczego testy z udziałem użytkowników mają tak duże znaczenie?

Testy z udziałem użytkowników są ważne z kilku powodów. Przede wszystkim angażują użytkowników w proces projektowania. Można zobaczyć, jak dane rozwiązania sprawdzają się w praktyce. Po drugie, interesariusze mogą zobaczyć, jak użytkownik obchodzi się z produktem. W trakcie testów można zobaczyć wady i zalety produktu. Jak użytkownicy korzystają z produktu? Czy robią to zgodnie z założeniami? Czy nie mają z tym większych trudności? Te wszystkie aspekty można dostrzec w testach użyteczności.

W testach użyteczności ważny jest również sam kontakt z ludźmi. Porozmawianie z nimi i zrozumienie ich punktu widzenia. Testy pokazują, jak zachowują się prawdziwi użytkownicy.

Interesariusze powinni być przedstawicielami różnych zespołów firmy (graficy, programiści, projektanci itp.). Zaproś ich wszystkich do obserwowania testów, aby sami zobaczyli, jakie trudności występują podczas korzystania z proponowanych rozwiązań. Lepiej jak sami to zobaczą, niż Ty miałbyś to później im wszystko tłumaczyć.

Testy z udziałem użytkowników pomagają także wykryć obszary, które ciężko było by dostrzec w innych warunkach. Na przykład możesz dostrzec możliwość wprowadzenia innowacyjnych rozwiązań czy uzyskania znacznej przewagi nad konkurencją.

Ponadto testy użyteczności przywrócą właściwy kierunek Twoich prac. Jeśli przebiegną pomyślnie, po ich zakończeniu powinieneś otrzymać długą listę rzeczy do poprawy. Stosuj testy na każdym etapie cyklu życia produktu. Ustal priorytety i skup się na nich. Dzięki temu najlepiej wykorzystasz dostępne zasoby.

Rodzaje testów w UX

Laboratoryjne testy użyteczności – tego rodzaju testy odbywają się w specjalnie stworzonych do tego warunkach. Obserwatorzy śledzą na bieżąco przebieg testów przez lustro weneckie lub w przypadku, gdy pomieszczenie jest monitorowane, oglądają przebieg testów na ekranie monitora czy telewizora w innym pomieszczeniu.

Tego rodzaju testy możesz przeprowadzić w przypadku, gdy dysponujesz dużym budżetem, Twój klient chce mieć możliwość obserwacji przebiegu testów i badasz niewielką grupę użytkowników.

Zalety laboratoryjnych testów użyteczności:

Klienci mają możliwość obserwowania przebiegu testów „na żywo”.
Możesz na bieżąco zadawać pytania odnośnie zachowań użytkowników.
Uczestnicy do takich testów są wybierani przez profesjonalnego rekrutera, więc jest spora szansa, że zebrana grupa będzie jak najbardziej odpowiednia do testów.
Wady laboratoryjnych testów użyteczności:
Pomieszczenia, w których przeprowadzane są testy, nie są mimo wszystko naturalnymi warunkami, tylko warunkami laboratoryjnymi. Użytkownicy nie będą do końca zachowywać się naturalnie, będą czuli, że biorą udział w teście.
Wymagają dużych nakładów finansowych.
Wymagają większej ilości czasu.

Czy warto przeprowadzać zdalne testy UX?

Zdalne testy użyteczności – tester i testujący znajdują się w innych miejscach. Tego rodzaju testy mogą być moderowane lub nie. W przypadku moderowanych testów, jest on prowadzony zdalnie, najczęściej za pomocą narzędzia do udostępniania ekranu. Testy niemoderowane nie są kontrolowane a ich analizowanie przeprowadza się dopiero po zakończeniu.

Ten rodzaj testów jest dobry w przypadku konieczności zbadania dużej liczby osób z różnych lokalizacji geograficznych.

Zalety zdalnych testów użyteczności:

Szybki sposób na przebadanie dużej grupy ludzi, z wielu lokalizacji jednocześnie. W wielu przypadkach, takie testy użytkownik może wykonać ze swojego komputera.
Testy nie wymagają dużych nakładów finansowych.

Wady laboratoryjnych testów użyteczności:

Klienci nie mogą bezpośrednio obserwować testów.
Występuje zależność od technologii.
Może wystąpić problem z zaufaniem poufności.
Nie można poprosić bezpośrednio użytkowników o wyjaśnienie odpowiedzi, jakiej udzielili.

„Partyzanckie” testy użyteczności

„Partyzanckie” testy użyteczności – sprawdzają się w sytuacji, gdy nie ma wystarczająco dużych środków finansowych oraz czasu na przeprowadzenie testów. Lepiej zrobić jakikolwiek test, niż nie zrobić go w ogóle. Testy „partyzanckie” przeprowadza się w warunkach nieformalnych. Można powiedzieć, że łapie się przypadkowych przechodniów i prosi o udział w teście. Testerów można szukać w sklepie, kawiarni, dworcach, poczekalniach, lotniskach czy po prostu „na mieście”. Czasami potrzeba opinii użytkowników na już i nie ma czasu na przeprowadzenie innego rodzaju testów.

Zalety „partyzanckich” testów użyteczności:

Szybki i tani sposób na zdobycie wielu cennych informacji.
Tego rodzaju testy są prowadzone w warunkach naturalnych, dlatego mogą dawać najbardziej prawdziwe wyniki.

Wady „partyzanckich” testów użyteczności:

Uczestnicy są przypadkowi, mogą nie reprezentować tej grupy docelowej, na jakiej nam najbardziej zależy.
Klienci nie mogą bezpośrednio obserwować testów.
Zakres testów jest ograniczony. Wpływa na to czas i dobra wola uczestnika testu.

Harmonogram testów użyteczności

Nie sugeruj się konkretnymi terminami, jest to tylko przykład. Warto jednak postępować mniej więcej tak, jak jest to przedstawione poniżej lub po prostu wspomóc się tymi informacjami przy ustalaniu własnego harmonogramu.

Miesiąc przed rozpoczęciem testów (checklista):

Opracuj plan spotkania organizacyjnego i przekaż go wszystkim uczestnikom spotkania.
Przeprowadź spotkanie organizacyjne.
Skontaktuj się z rekruterem i poinformuj go o planowanych testach z udziałem użytkowników.
Ustal dokładny czas i miejsce przeprowadzenia testów – zarezerwuj odpowiednie pomieszczenie.
Zbierz lub chociaż zarezerwuj wszystkie materiały, jakie będą potrzebne na testach (w razie potrzeby sprawdź, jak idą postępy z opracowywaniem materiałów).
Sporządź streszczenie na temat rekrutacji, uzyskaj jego akceptację, a następnie przekaż rekruterowi.
Sprawdź filtry od rekrutera, uzyskaj ich akceptację, aby rekruter mógł zacząć działać.
Dwa tygodnie przed rozpoczęciem testów (checklista):
Sprawdź, czy materiały do testów zostały już przygotowane.
Sporządź plan testów i pokaż go klientowi w celu uzyskania jego akceptacji.
Sprawdź, jak przebiega rekrutacja.
Sprawdź czy masz wszystko przygotowane na testy. Czy w sali jest odpowiedni sprzęt?
Tydzień przed rozpoczęciem testów (checklista):
Sprawdź, jak przebiega rekrutacja.
Ustal wynagrodzenie dla uczestników.
Sprawdź, czy materiały do testów zostały już przygotowane.
Wykonaj próbne testy i w razie czego je zmodyfikuj.
Zobacz, kto będzie brał udział w testach.
Tydzień testów (checklista):
Sprawdź, jak przebiega rekrutacja.
Sprawdź, czy materiały do testów zostały już przygotowane.
Wydrukuj wszystkie niezbędne materiały – plany testów, listy uczestników itp.
Sprawdź, czy narzędzia, z których będziesz korzystać podczas testów działają.

Dzień testów (checklista):

Przybądź wcześniej na miejsce i wszystko przygotuj.
Przeprowadź testy i na bieżąco sporządzaj notatki. Zaangażuj do pisania także inne osoby, możesz po prostu nie zdążyć wszystkiego zanotować, a ważne jest, aby nic Ci nie umknęło.
Zajmuj się nie tylko użytkownikami, ale także obserwatorami testów.
Po testach (checklista):
Przekaż dane, jakie zebrałeś po testach odpowiednim osobom.
Podziękuj rekruterowi za współpracę.
Przygotuj wstępny raport.
Zrób prezentację na temat odkryć, jakich dokonałeś po przeprowadzonych testach.
Bądź dostępny dla interesariuszy, odpowiadaj na ich pytania.
Podziękuj klientowi za cały projekt. Może będziecie dalej ze sobą współpracować?

Etapy testów UX krok po kroku.

Standardowe testy użyteczności składają się z czterech etapów:

Planowanie.
Realizacja.
Analiza.
Tworzenie raportu
Cele badań

Podstawą w testach użyteczności jest ustalenie ich celów. Po co przeprowadzasz testy? Musisz to wiedzieć, aby móc lepiej przygotować materiały, plan i to, jak ma wyglądać raport z testów użyteczności. Cele mogą być zarówno ogólne, jak i bardziej szczegółowe. W ustalaniu celów niezwykle pomocne jest przeprowadzenie spotkania organizacyjnego z zespołem projektowym i zaproszenie na nie interesariuszy. Dowiedz się, jakie informacje chcą uzyskać uczestnicy z przeprowadzonych testów. Upewnij się, że dobrze interpretujesz oczekiwania klientów.

Przykładowy plan spotkania organizacyjnego:

Przedstawienie wszystkich uczestników spotkania organizacyjnego.
Krótkie przedstawienie planu i celów spotkania.
Jakie są cele testów użyteczności?
Jaki obszar mają objąć testy i przedstawienie materiałów testowych – co będzie testowane i kiedy będą dostępne materiały do testów.
Uczestnicy testów – kto będzie brał udział i gdzie znaleźć uczestników. Czy za udział w testach przewidziane jest wynagrodzenie, nagroda? Jakie są grupy użytkowników, i które z nich zwerbować do testów? W jaki sposób rekrutować użytkowników?
Logistyka – kiedy i gdzie odbędą się testy. Czy interesariusze będą obserwować przebieg testów? Jaki sprzęt specjalistyczny jest wymagany?
Raport z testów – kiedy i gdzie będzie zaprezentowany.
Postępowanie po testach – omów dalsze kroki, jakie należy podjąć po testach użyteczności.

Poszczególne składowe:

Materiały testowe – mogą to być zarówno szkice, wydruki, jak i bardziej zaawansowane szkielety czy pełne witryny. Przed rozpoczęcie testów materiały muszą być zatwierdzone.
Plan testów – jest dokumentacją celów i struktury testów. Dzięki planowi będzie można zobaczyć, czy sprawdzono wszystkie zaplanowane zagadnienia podczas testów.
Rekrutacja uczestników – jeśli tylko masz odpowiednie środki, zatrudnij profesjonalnego rekrutera. Zaoszczędzisz w ten sposób swój czas i stres związany z poszukiwaniem odpowiednich użytkowników. Specjalista od rekrutacji ma doświadczenie w werbowaniu ludzi, dlatego możesz mu zaufać. Jeśli nie możesz sobie pozwolić na zatrudnienie specjalisty, sam możesz poszukać uczestników testów. Możesz to zrobić poprzez media społecznościowe, zamieścić ogłoszenie w sieci, w lokalnej gazecie lub popytać ludzi wokół siebie.
Przygotowując streszczenie na temat rekrutacji pamiętaj, aby umieścić w nim wszystkie niezbędne informacje. Napisz, ile osób potrzebujesz do testów, ile czasu zajmą testy, gdzie i kiedy zostaną przeprowadzone oraz umieść informację o wynagrodzeniu. Przekaż streszczenie do zatwierdzenia, a następnie do rekrutera. Rekruter na podstawie otrzymanych informacji przygotuje odpowiedni filtr, aby wybrać najlepiej pasujących użytkowników. Filtr również powinien zostać zatwierdzony przez klienta.
Rodzaj wynagrodzenia – wysokość wynagrodzenia zależy od tego, kogo testujesz i ile czasu zabiorą testy. Jeśli masz zabrać dzień specjalistom np. prawnikom, to licz się z dużym wydatkiem. Dla takich osób czas jest niezwykle cenny. Wielu klientów oferuje zniżki lub bony na swoje produkty. Jest to dość dobre rozwiązanie.
Miejsce przeprowadzenia testów – sprawdź dobrze miejsce przeprowadzania testów. Musisz mieć pewność, że wszystko jest na swoim miejscu i posiadasz odpowiednie narzędzia.

To, jakich narzędzi potrzebujesz do przeprowadzania testów zależy od ich rodzaju. Innych będą wymagać testy przeprowadzane w laboratorium, innych testy zdalne, a jeszcze innych testy „partyzanckie”.

Najmniej wymagające są oczywiście testy „partyzanckie”. Tutaj nie potrzebujesz wielu narzędzi. Mogą wystarczyć Ci kartki, coś do pisania i urządzenie przenośne. Najbardziej wymagające są testy przeprowadzane w warunkach laboratoryjnych. Tu musisz dysponować odpowiednim pomieszczeniem, sprzętem, oprogramowaniem, a na dodatek musisz mieć cały sprzęt do monitorowania przebiegu testów i obserwacji przez klientów.

W przypadku testów zdalnych, użytkownicy na ogół wykonują testy na własnym komputerze, ewentualnie muszą mieć zainstalowane odpowiednie oprogramowanie.

Zespół do testów

Sam sobie nie poradzisz z przeprowadzeniem testów, musisz zatrudnić kogoś do pomocy. Nie jesteś w stanie jednocześnie zajmować się uczestnikami, obserwować ich działań i jeszcze sporządzać z tego wszystkiego notatki. Do robienia zapisów dedykuj specjalną osobę. Taka osoba musi jednak wiedzieć wszystko na temat testów, aby móc robić odpowiednie notatki. Musi wiedzieć, które informacje są istotne i które trzeba notować. Najlepiej jeszcze przed rozpoczęciem testów ustal z taką osobą sposób robienia notatek. Ustal, na jakie informacje ma zwracać uwagę. Możecie określić jakiś schemat postępowania. Na przykład: ile czasu zajęło użytkownikowi dane ćwiczenie, błędy użytkownika, systemu itp.

Do zespołu testowego możesz zwerbować także inne osoby. Jedne mogą być odpowiedzialne za przeprowadzanie wszelkich formalności z użytkownikami, a inne, na przykład, za zajmowanie się nimi podczas przerw.

Testowanie

Standardowo testy przeprowadza się na dwa sposoby. Jednym z nich jest testowanie techniką tzw. „głośnego myślenia”, czyli użytkownicy wykonują dane zadanie i mówią głośno to, co robią. Drugim sposobem jest testowanie techniką tzw. „retrospektywnego głośnego myślenia”, czyli użytkownicy mówią o tym, co robili dopiero po ukończeniu ćwiczenia. Pierwszy sposób testowania wydaje się lepszy. Użytkownicy mówią o wszystkim na bieżąco i nie ma obawy, że o czymś zapomną.

Prawidłowo przeprowadzone testy pokażą problemy, które występują podczas korzystania z produktu w standardowy sposób.

W trakcie testów laboratoryjnych wiele zależy od samego prowadzącego. Dobry prowadzący powinien pilnować planu i dopilnować, by wszystkie zadania zostały wykonane. Powinien także zadbać o komfort i dobre samopoczucie uczestników. Wielu ludzi stresuje się, będąc w takich kontrolowanych warunkach. Prowadzący powinien zapewnić jak najbardziej przyjazną atmosferę.

Rozpoczynając spotkanie na spokojnie wyjaśnij, na czym będą polegać testy, jak całe spotkanie będzie wyglądać. Wytłumacz uczestnikom, że nie ma żadnych powodów do niepokoju, bo to nie oni są testowani i nie ma tu złych odpowiedzi. Postaraj się jak najbardziej wyczerpująco opisać uczestnikom, co po kolei będą robić. Jeśli wszystko od początku będzie jasne, uczestnicy będą czuli się mniej zestresowaniu. Daj też im czas na zadawanie pytań.

Może dojść do sytuacji, kiedy jakiś uczestnik nie będzie się mógł pojawić na spotkaniu. Dlatego powinieneś mieć kilku użytkowników rezerwowych. Oczywiście sprawdzi się to w sytuacji, kiedy nieobecny użytkownik poinformuje Cię odpowiednio wcześniej o niemożności dotarcia na testy. W przeciwnym razie będzie Ci trudno „na już” ściągnąć osobę rezerwową.

Ile powinny trwać testy?

Wszystko zależy. Przede wszystkim od ilości testowanych materiałów oraz od ich formalności. Pamiętaj, że z czasem koncentracja użytkowników spada i co jakiś czas należy robić przerwy. Jeśli testy zajmują cały dzień zaplanuj jedną dłuższą przerwę i kilka krótszych, aby każdy miał czas na krótki odpoczynek.

Obserwatorzy testów

Najlepszym rozwiązaniem jest obserwowanie przebiegu testów z osobnego pomieszczenia. Można to zrobić na dwa sposoby. Za pomocą lustra weneckiego lub za pomocą monitorowania przebiegu testów i oglądaniu ich na ekranie monitora. Poleca się drugie rozwiązanie. Lustro weneckie nie jest mimo wszystko zbyt komfortowe. Użytkownicy wiedzą, że tuż za lustrem ktoś ich obserwuje. Poza tym obserwatorzy lubią dyskutować w trakcie przebiegu testów, co może zakłócać wykonywanie zadań użytkownikom. Po trzecie, pomieszczenia z lustrem weneckim są ciemne, co nie wpływa dobrze na koncentrację i samopoczucie użytkowników – mogą się oni po prostu czuć znużeni.

Ilu testerów zatrudnić?

Testy są rodzajem badań jakościowych, a nie ilościowych, dlatego nie trzeba zatrudniać całej rzeszy użytkowników. Ograniczeniem w ilości uczestników mogą być zasoby finansowe oraz czas.

Dobrym rozwiązaniem jest przeprowadzenie testów etapami, niż angażowanie na raz wielu użytkowników. W pierwszym etapie możesz na przykład zatrudnić pięciu użytkowników, naprawić zaobserwowane problemy i w kolejnym etapie zatrudnić kolejnych pięciu. Takie podejście jest bardziej wartościowe. Jakbyś na raz zatrudnił dziesięć osób, wykrył problemy, to musiałbyś w kolejnym etapie zatrudniać ponownie kolejne osoby. A tak to rozłożysz wszystko na raty.

Miej na uwadze, że wyżsi menedżerowie mogą nie zaakceptować zaleceń po przeprowadzonych testach, jeśli wzięło w nich udział za mało osób. Wyniki przeprowadzonych testów mogą uznać za niemiarodajne. Jednak w przypadku badań eksploracyjnych, już mała grupa ludzi może wykryć poważne problemy.

Możesz przypuszczać, że skoro jeden lub kilku klientów miało z czymś problem, to jest spore prawdopodobieństwo, że w przypadku innych osób problem się powtórzy. Dlatego warto jest zmodyfikować produkt i wyeliminować problem. Czasami szacowanie wagi problemu może być trudne. Jakie jest prawdopodobieństwo, że inni użytkownicy produktu będą zachowywać się podobnie i napotkają podobne problemy? Weź pod uwagę takie czynniki, jak trudności, dotkliwość usterki oraz liczbę osób, jaka zwróciła uwagę na problem.

Jeśli klient będzie potrzebował solidnych dowodów odnośnie występowania problemu, czy po prostu chce zobaczyć konkretną wartość na papierze, to wspomóż się innymi metodami. Wykorzystaj metody ilościowe np. testy wielu zmiennych, czy testy zdalne, ale przeprowadzone na szeroką skalę.

Rejestrowanie przebiegu testów

Bardzo ważne jest, abyś nagrywał przebieg testów. Nie jesteś w stanie wszystkiego zapamiętać czy chociażby zapisać. Ponadto, będziesz mógł później pokazać nagrania osobom, które miały obserwować testy, a z jakiś powodów były nieobecne oraz pokażesz nagrania kadrze zarządzającej. Wadą nagrań jest ich długość i namierzenie najważniejszych fragmentów. Dobrym sposobem jest zrobienie transkrypcji nagrania. Nie musisz tego robić samodzielnie. Możesz zatrudnić do tego odpowiednią osobę. Jeśli będziesz miał zarejestrowany przebieg testów w formie tekstowej, łatwiej będzie Ci odszukać najważniejsze momenty.

Zadania obserwatorów

Dobrym pomysłem jest zaangażowanie obserwatorów w robienie notatek. Możesz to zrobić nawet, jeśli zatrudniłeś do tego specjalną osobę. Każdy zwraca uwagę na trochę inne rzeczy, dla każdego interesariusza inny obszar liczy się bardziej, dlatego warto, aby każdy notował, co uważa za najważniejsze. Najważniejsze spostrzeżenia obserwatorzy mogą też notować na małych karteczkach samoprzylepnych i następnie zamieszczać je na tablicy. Po zakończeniu testów będzie można zobaczyć, jakie są podobieństwa i różnice w poszczególnych obserwacjach, które obszary są priorytetowe i w jakiej kolejności należy wykonywać kolejne zadania.

Wnioski po testach i sporządzanie raportu

Raport powinien dostarczać interesariuszom wszystkich niezbędnych informacji. Często wymaga to od Ciebie ogromnego wysiłku, musisz w końcu zrozumieć wszystkie potrzeby klienta, nawet te, których klient nie jest Ci w stanie dokładnie opisać. Klient może też potrzebować po prostu zewnętrznej opinii, aby podjąć konkretne działania, o których już zdaje sobie sprawę.

Raport dobrze jest przygotować w formie prezentacji i dostarczyć dodatkowo niezależne dokumenty. Nieraz warto zorganizować dodatkowe spotkanie z interesariuszami, aby bardziej szczegółowo omówić zaobserwowane odkrycia. Klient może również potrzebować z Tobą kontaktu przez najbliższe tygodnie, aby móc konsultować postępy wykonywanych prac.

Raport z testów użyteczności sam w sobie musi być użyteczny. Musi odwzorowywać dokładnie te same doświadczenia, jakie mieli obserwatorzy podczas obserwowani przebiegu testów. Osoba czytająca raport powinna dojść do tych samych wniosków, co obserwatorzy. Musi tak samo zrozumieć testy, jak osoby obserwujące ich przebieg.

Rozpoczynając pisanie raportu zacznij od przedstawienia celów badań. Następnie napisz streszczenie dla zarządu. Często czytelnik zapoznaje się tylko ze streszczeniem, więc przyłóż się do jego tworzenia tak, aby zawrzeć w nim wszystkie niezbędne informacje. Opisz uczestników testów, a następnie przejdź do wykrytych problemów. Ustal spójną strukturę raportu np. strona główna, nawigacja, zaufanie.

Raport napisz w sposób zrozumiały tak, aby czytelnik mógł podjąć odpowiednie działania. Umieść zrzuty najważniejszych kwestii, wypowiedzi uczestników możesz wesprzeć ich zdjęciami. To wszystko sprawi, że raport będzie bardziej czytelny. Opisz każdy problem, który się pojawił podczas testów. Określ, na ile jest on poważny i zaproponuj rozwiązanie. Wszystkie problemy zapisz w formie listy i posegreguj je w kolejności od najbardziej do najmniej istotnych.

Najlepiej jest sporządzić raport w formie prezentacji np. w programie PowerPoint. Jest to jedna z najbardziej czytelnych form przedstawiania informacji i świetnie nadaje się do przygotowania raportu. Jednak tak naprawdę, wszystko zależy od tego, jakie wymagania ma klient. Być może będzie wolał otrzymać raport tylko w formie tekstowej. Jeśli klient jest otwarty i Ty masz na to czas, możesz wzbogacić swoją prezentację krótkimi filmami video. Przekaz multimedialny najlepiej oddziałuje na odbiorcę.

Kliknij, aby ocenić

[Total: 0 Średnio: 0]