Incoterms – międzynarodowe warunki sprzedaży

Incoterms (International Commercial Terms) to zestaw standardowych, międzynarodowych reguł handlowych opracowanych przez Międzynarodową Izbę Handlową (ICC) w celu ułatwienia handlu międzynarodowego. Reguły te definiują obowiązki, koszty oraz ryzyko zarówno sprzedającego, jak i kupującego w kontekście dostawy towarów w transakcjach międzynarodowych.

Incoterms są powszechnie stosowane w umowach sprzedaży na całym świecie, zapewniając jasność i zgodność co do odpowiedzialności stron w zakresie transportu, ubezpieczenia, formalności celnych oraz innych aspektów logistyki. Zrozumienie i prawidłowe zastosowanie Incoterms jest kluczowe dla uniknięcia nieporozumień i potencjalnych sporów w handlu międzynarodowym.

Co to są Incoterms?

Incoterms to znormalizowane terminy handlowe, które określają obowiązki sprzedawcy i kupującego w transakcjach związanych z międzynarodową sprzedażą towarów. Reguły te regulują, kto ponosi odpowiedzialność za:

• Transport towarów,
• Koszty związane z przewozem, ubezpieczeniem, formalnościami celnymi,
• Ryzyko związane z uszkodzeniem, utratą lub opóźnieniem dostawy towarów.

Incoterms nie regulują jednak:

• Przeniesienia własności towarów (które zależy od prawa lokalnego lub umowy między stronami),
• Warunków płatności, takich jak terminy płatności i metody płatności,
• Odpowiedzialności za szkody wynikające z opóźnienia dostawy (chyba że te zasady są bezpośrednio związane z określeniem momentu, w którym ryzyko przechodzi ze sprzedającego na kupującego).

Dlaczego Incoterms są ważne?

Incoterms mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia jasności w handlu międzynarodowym, ponieważ pomagają uniknąć sporów między sprzedającymi a kupującymi na temat:

• Kto odpowiada za dostawę?
• Kto płaci za transport?
• Kiedy ryzyko przechodzi na drugą stronę?

Ich zastosowanie upraszcza negocjacje handlowe, przyspiesza proces zawierania umów oraz minimalizuje ryzyko błędów wynikających z różnic w przepisach lokalnych lub niejasnych zapisów w umowach.

Rodzaje Incoterms 2020

W wersji Incoterms 2020, która jest najnowszą aktualizacją tych reguł, istnieje 11 warunków handlowych. Są one podzielone na dwie grupy w zależności od rodzaju transportu, jaki jest używany w transakcji.

1. Incoterms stosowane we wszystkich rodzajach transportu

Te reguły mogą być stosowane niezależnie od tego, czy transport odbywa się drogą lądową, morską, powietrzną czy multimodalną.

• EXW (Ex Works / Z zakładu): Sprzedający udostępnia towar kupującemu w swojej siedzibie lub innym wyznaczonym miejscu. Kupujący ponosi wszystkie koszty i ryzyka związane z transportem od momentu, gdy towar zostanie udostępniony.
• FCA (Free Carrier / Dostarczone do przewoźnika): Sprzedający dostarcza towar do przewoźnika wyznaczonego przez kupującego w miejscu uzgodnionym w umowie. Od tego momentu kupujący ponosi koszty i ryzyko transportu.
• CPT (Carriage Paid To / Przewoźne opłacone do): Sprzedający płaci za transport towaru do wyznaczonego miejsca docelowego, ale ryzyko przechodzi na kupującego w momencie przekazania towaru przewoźnikowi.
• CIP (Carriage and Insurance Paid To / Przewoźne i ubezpieczenie opłacone do): Podobnie jak CPT, ale sprzedający dodatkowo opłaca ubezpieczenie towaru do miejsca docelowego.
• DAP (Delivered at Place / Dostarczone do miejsca): Sprzedający ponosi koszty transportu do określonego miejsca docelowego, a ryzyko przechodzi na kupującego w momencie dostarczenia towaru. Kupujący jest odpowiedzialny za odprawę celną importową i inne formalności.
• DPU (Delivered at Place Unloaded / Dostarczone do miejsca wyładowane): Sprzedający ponosi koszty transportu oraz wyładunku towarów w uzgodnionym miejscu. Jest to jedyny termin, który obejmuje obowiązek wyładunku.
• DDP (Delivered Duty Paid / Dostarczone, cło opłacone): Sprzedający ponosi pełne koszty transportu, cła, formalności celnych i wszelkie inne opłaty aż do momentu dostarczenia towaru do kupującego. Kupujący nie ponosi żadnych kosztów związanych z dostawą.

2. Incoterms stosowane wyłącznie w transporcie morskim i śródlądowym

Te reguły stosowane są wyłącznie w przypadku transportu morskiego lub wodnego śródlądowego, gdy miejsce odbioru lub dostawy znajduje się w porcie.

• FAS (Free Alongside Ship / Franco wzdłuż burty statku): Sprzedający dostarcza towar wzdłuż burty statku w wyznaczonym porcie załadunku. Kupujący ponosi koszty załadunku, transportu morskiego oraz ryzyko od tego momentu.
• FOB (Free on Board / Franco statek): Sprzedający odpowiada za dostarczenie towaru na pokład statku. Ryzyko przechodzi na kupującego w momencie, gdy towar znajduje się na pokładzie statku.
• CFR (Cost and Freight / Koszt i fracht): Sprzedający pokrywa koszty transportu towaru do portu przeznaczenia, ale ryzyko przechodzi na kupującego w momencie załadunku towaru na statek.
• CIF (Cost, Insurance and Freight / Koszt, ubezpieczenie i fracht): Jak CFR, ale sprzedający dodatkowo opłaca ubezpieczenie morskie towaru na korzyść kupującego.

Przykłady zastosowania Incoterms

1. EXW (Ex Works / Z zakładu):
   Firma z Chin sprzedaje towar europejskiemu kupcowi na warunkach EXW. Towar jest dostępny do odbioru w magazynie sprzedawcy w Chinach. Kupujący musi zorganizować transport od momentu odbioru towaru, pokryć koszty przewozu międzynarodowego oraz wszelkie opłaty celne.
2. FOB (Free on Board / Franco statek):
   Firma eksportująca z Brazylii dostarcza soję na statek w porcie w Santosie dla nabywcy w Hiszpanii. Sprzedający pokrywa koszty transportu i załadunku towaru na statek, ale od momentu załadunku ryzyko i koszty transportu morskiego są po stronie kupującego.
3. DDP (Delivered Duty Paid / Dostarczone, cło opłacone):
   Firma z USA sprzedaje maszyny do Polski. W ramach DDP sprzedający pokrywa koszty transportu, cła, VAT oraz inne formalności związane z dostawą aż do miejsca docelowego w Polsce. Kupujący odbiera maszyny, nie ponosząc żadnych dodatkowych kosztów logistycznych.

Korzyści wynikające z zastosowania Incoterms

Stosowanie Incoterms w międzynarodowych transakcjach handlowych niesie za sobą wiele korzyści:

1. Standaryzacja: Incoterms oferują jednolite zasady i definicje, które są rozpoznawane na całym świecie, co ułatwia zrozumienie obowiązków i kosztów między sprzedawcami i kupującymi z różnych krajów.
2. Zmniejszenie ryzyka sporów: Ustalone reguły jasno określają, kto ponosi odpowiedzialność za określone obowiązki, co zmniejsza ryzyko nieporozumień i potencjalnych sporów między stronami transakcji.
3. Precyzyjne określenie ryzyka i kosztów**: Incoterms precyzyjnie definiują, w którym momencie ryzyko przechodzi z jednej strony na drugą, co daje większą kontrolę nad transakcją.
4. Ułatwienie negocjacji handlowych: Zamiast spędzać czas na omawianiu każdego aspektu transportu i dostawy, strony mogą po prostu odwołać się do określonego terminu Incoterms, co upraszcza proces negocjacji.

Jak prawidłowo używać Incoterms w kontraktach?

Aby prawidłowo stosować Incoterms w umowach handlowych, należy zwrócić uwagę na kilka kwestii:

1. Wybierz odpowiednią regułę: Wybór odpowiedniej reguły Incoterms zależy od rodzaju transportu, miejsca dostawy oraz specyfiki transakcji. Np. jeśli transport odbywa się drogą morską, warto rozważyć reguły FOB lub CIF.
2. Określ miejsce dostawy: Incoterms zawsze wymagają określenia konkretnego miejsca dostawy lub odbioru towaru. W umowie powinno być jasno zapisane, do którego portu, magazynu czy miejsca docelowego towar zostanie dostarczony.
3. Upewnij się, że obie strony rozumieją warunki: Przed podpisaniem umowy upewnij się, że zarówno sprzedawca, jak i kupujący rozumieją swoje obowiązki wynikające z wybranej reguły Incoterms, w tym koszty, odpowiedzialność za ubezpieczenie oraz formalności celne.

Podsumowanie

Incoterms to kluczowe narzędzie w międzynarodowym handlu, które zapewnia przejrzystość i spójność w określaniu obowiązków i odpowiedzialności sprzedawców oraz kupujących. Stosowanie Incoterms w umowach handlowych ułatwia negocjacje i zmniejsza ryzyko sporów, a także pozwala na dokładne zrozumienie warunków transportu i dostawy towarów. Dzięki odpowiedniemu zastosowaniu tych reguł, firmy mogą skuteczniej zarządzać swoimi międzynarodowymi transakcjami i minimalizować ryzyko.