Co to są Badania kontekstowe?
Spis treści:
Badania kontekstowe, zwane także wywiadem środowiskowym, polegają na przeprowadzeniu testów poza miejscem pracy. Przeprowadza się je w miejscach, w których użytkownicy na co dzień korzystają z danego produktu czy usługi. Można w ten sposób na żywo zobaczyć, jak użytkownicy posługują się produktem czy usługą i dlaczego postępują w taki, a nie inny sposób.
Nie da się dokonać dobrych usprawnień, jeśli nie zobaczy się, jak korzystanie z produktu wygląda w rzeczywistości. Niektórzy popełniają ten błąd i skupiają się tylko na teoretycznym badaniu, jak użytkownik korzysta z produktu. W taki sposób daleko się nie zajdzie i można wyciągnąć po drodze wiele błędnych wniosków. Należy poznać prawdziwy kontekst użytkowania produktu.
Jeśli przeprowadzasz badania nad aplikacją mobilną, to zobacz, w jakich okolicznościach będą z niej korzystać użytkownicy. Może dojeżdżają komunikacją miejską do pracy i korzystają w tym czasie z aplikacji? Przypatrz się, jak wygląda dzień takiego użytkownika. W jakich okolicznościach korzysta z urządzeń przenośnych?
Kiedy najlepiej przeprowadzać badania kontekstowe?
Tak, jak w przypadku wielu innych technik wykorzystywanych w user experience, odpowiedź jest taka sama, czyli im wcześniej tym lepiej. Uzyskanie jak największej ilości informacji o użytkownikach, poznanie ich wymagań, oczekiwań, zachowań, pozwala na wykorzystanie tej wiedzy na dalszym etapie prac.
Badania kontekstowe są szczególnie przydatne, kiedy po raz pierwszy prowadzisz projekt w danej branży. Aby projekt przebiegł pomyślnie, musisz w jak największym stopniu poznać dany produkt czy usługę. Przeprowadzając badania kontekstowe zobaczysz osobiście, jak użytkownicy obchodzą się z produktem. W jakich warunkach z niego korzystają? Z czym mają największą trudność? Co można poprawić? Badania kontekstowe dadzą Ci więcej przydatnych danych, niż tylko przeczytanie samego streszczenia.
Nie musisz wcale dysponować sporym budżetem i ogromną ilością czasu, żeby przeprowadzić skuteczne badania kontekstowe. Czasami wystarczy chwila wnikliwej obserwacji użytkowników w ich naturalnym środowisku, aby otrzymać satysfakcjonujące wyniki.
Badania kontekstowe są przeprowadzane w nieformalnych (naturalnych) warunkach. Użytkownicy przez to zachowują się bardziej swobodnie, nie są tak zestresowaniu, jak na przykład w przypadku przeprowadzania testów użyteczności w warunkach laboratoryjnych. Badania kontekstowe można przeprowadzić dosłownie wszędzie. Skorzystaj z łatwo dostępnych miejsc. Udaj się do kawiarni, sklepu stacjonarnego, poczekalni lub próbuj „łapać” ludzi na ulicy. Taka forma badań nie wymaga praktycznie żadnych nakładów finansowych.
Oczywiście można również przeprowadzać badania kontekstowe w bardziej formalnych warunkach. Możesz zaprosić ludzi na spotkanie, zorganizować sesję. Takie badania wymagają większych nakładów finansowych oraz większej ilości czasu.
Czasami, aby zdobyć przydatne informacje od ludzi, musisz najpierw zbudować z nimi jakąś relację. Niektórzy muszą po prostu Ci zaufać, żeby się otworzyć i żebyś mógł obserwować ich naturalne zachowanie. Takie osoby wymagają więcej czasu, dlatego jeśli trzeba, uwzględnij to w planie.
Znaczenie badań kontekstowych
Badania kontekstowe są ważne z kilku ważnych powodów:
Obserwowanie użytkowników w naturalnych warunkach – badanie użytkowników w ich naturalnym środowisku daje wyniki znacznie bardziej wiarygodne, niż w przypadku badań laboratoryjnych. W warunkach laboratoryjnych użytkownicy mogą nie do końca poprawnie opisać swoje naturalne zachowania. W warunkach naturalnych nie ma miejsca na nie domówienia. Po prostu obserwuje się to, jak jest naprawdę.
Zobaczenie kontekstu, w jakim użytkownicy korzystają z produktu – badania pozwolą zobaczyć najważniejszy aspekt korzystania z produktu, czyli umożliwiają uzyskanie jak najbardziej realistycznych informacji na temat użytkowników, ich zachowań i środowiska, w jakim korzystają z produktu. Dzięki temu zobaczysz, jak otaczające środowisko wpływa na to to, jak się użytkownicy posługują produktem.
Rezygnacja z założeń – lepiej jest zrobić coś na podstawie obserwacji, niż opierając się na założeniach. Uwzględniając tylko na założenia możemy nie dostrzegać wielu istotnych aspektów. Dodatkowo, takie wyjście do użytkowników może stanowić swojego rodzaju odświeżenie tego, co już wiemy.
Odkrywanie wielu ciekawych rzeczy – zobacz, jak użytkownicy pracują, jak wygląda ich stanowisko pracy. Co zaobserwowałeś? Z jakich narzędzi korzystają użytkownicy? Z czym mają trudności? Jakich metod używają do optymalizacji używanych narzędzi oraz systemów? Dokładnie się przyjrzyj, a może się okazać, że z pozoru nieznaczące sygnały wiele Ci powiedzą. Może użytkownik ma jakieś notatki wokół siebie? Może zapisuje ważne informacje na kartkach, a następnie przyczepia je do tablicy? Takie sygnały mogą oznaczać problemy z użytecznością. Zapytaj się, w jakim celu użytkownicy robią takie notatki i czy mają im one pomóc w rozwiązywaniu problemów.
To jest właśnie kolejna zaleta badań kontekstowych. W warunkach laboratoryjnych, takie zachowania nie zostaną wychwycone. Użytkownicy sami o tym nie powiedzą, bo po prostu mogą sobie nie zdawać sprawy, że może to mieć jakiekolwiek znaczenie. W naturalnych warunkach użytkownicy zachowują się w określony sposób, nawet nie zdając sobie z tego do końca sprawy.
Udogodnienia logistyczne – badania kontekstowe w miejscu pracy użytkownika, poza laboratorium to spore dla nich ułatwienie. Nie muszą specjalnie brać dnia wolnego z pracy ani tracić czasu na dojazd. Nie trzeba również stosować żadnych dodatkowych narzędzi. Badania kontekstowe można dostosować do użytkownika. Przeprowadza się je w różnych miejscach: biurach, sklepach, kawiarniach, poczekalniach, na lotnisku, ulicach, mieszkaniach użytkowników itp.
W jaki sposób przeprowadzać badania kontekstowe?
To, jaki będzie zakres badań, zależy od dostępnego budżetu. Jeśli środki finansowe są wystarczające, to można przeprowadzić badania w następujących etapach:
Określenie celów.
Jak we wszystkich badaniach, tak jest i w tym przypadku. Na początku trzeba jasno ustalić cele. Jeśli określisz je razem z klientem, wtedy będziesz mógł dobrać odpowiednią metodę badawczą. Musisz mieć pewność, że w danym przypadku badania kontekstowe będą odpowiednim sposobem na zrealizowanie założonych celów.
Znalezienie odpowiednich uczestników badań.
Rekrutacja uczestników do badań kontekstowych wygląda podobnie, jak w przypadku rekrutacji do testów użyteczności. Tutaj też warto zatrudnić profesjonalnego rekrutera i musisz poznać miejsce, gdzie będą przeprowadzone badania. Przekaż rekruterowi wszystkie niezbędne informacje, aby uczestnicy wiedzieli, jak będzie wyglądać badanie. Także Ty musisz wiedzieć, w jakim środowisku przyjdzie Ci pracować.
Warto abyś przygotował streszczenie, które rekruter będzie mógł pokazać przyszłym uczestnikom badań. Uczestnicy muszą poznać twoje plany, aby mogli przygotować Tobie odpowiednie warunki do pracy. Wszystko powinno być jasne, aby każdy wiedział, co ma robić.
Przygotuj się, że mogą wystąpić różne problemy. Począwszy od tych logistycznych i ustalenia dogodnego terminu dla obu stron, po problemy związane z samymi uczestnikami. Mogą oni nieufnie podchodzić do testów. Mogą się zastanawiać, czy aby na pewno są to tylko badania, czy może ktoś chce sprawdzić jak pracują i to ocenić.
Jeśli badania kontekstowe mogą być przeprowadzone w mniej formalny sposób, to nie ma potrzeby zatrudniania profesjonalnego rekrutera, a nawet nie ma potrzeby w ogóle rekrutować uczestników. Możesz zwerbować osoby po prostu „z ulicy”. Udaj się w najbardziej odpowiednie według Ciebie miejsce (kawiarnia, sklep, poczekalnia) i tam spróbuj zaprosić ludzi do szybkich testów.
Przygotowania do badań.
Bez względu na to, czy będziesz przeprowadzać bardziej formalne czy nieformalne testy, przygotuj sobie odpowiedni plan. To jest oczywiście tylko ogólna pomoc do przeprowadzenia badań, nie musisz kurczowo trzymać się planu, zresztą uczestnicy zweryfikują, na ile Twój plan się powiódł.
Jeśli twoją główną rolą podczas badań będzie obserwowanie uczestników. Zrób listę problemów, które chcesz przeanalizować. Jeśli jednak pójdziesz samodzielnie angażować ludzi, najlepiej będzie, jeśli przygotujesz sobie odpowiednią listę pytań. Ułóż sobie również krótki wstęp, aby poinformować potencjalnego uczestnika, kim jesteś, co robisz i czego oczekujesz.
Nigdy nie wiadomo, kogo się spotka i jak zareagują potencjalni uczestnicy badań. Przygotuj sobie plan, ale weź pod uwagę, że badania mogą nie końca przebiec zgodnie z nim.
Przeprowadzanie badań.
Dobrze przygotuj się do badań. Pamiętaj, że będziesz musiał jednocześnie rozmawiać z ludźmi, zadawać im pytania i robić notatki. Jest to małe wyzwanie. Zawsze możesz poprosić kogoś o pomoc w pisaniu notatek albo, jeśli uczestnicy się zgodzą, nagrywać ich.
Twoja praca nie może zakłócać pracy innych. Jeśli przeprowadzasz badania w sklepie, rób to w miarę dyskretnie, aby nie zakłócać pracy sprzedawcom, ale i nie płoszyć klientów. Jeśli to możliwe, wybierz mniej zatłoczoną część sklepu czy kawiarni. I Ty będziesz mieć większy komfort pracy i jednocześnie nikomu nie będziesz przeszkadzać.
Planując przeprowadzenie badań w sklepie czy kawiarni, uprzedź wcześniej personel. Nigdy nie przeprowadzaj badań bez wcześniejszego poinformowania właściciela czy personelu. Niektórzy mogą sobie nie życzyć „zamieszania”.
Rozmawiając z uczestnikami, staraj się to robić jak najbardziej spokojnie, nie stresuj nikogo, nie narzucaj się. Uczestnicy mogą nie czuć się komfortowo i ich odpowiedzi mogą być nie do końca prawdziwe, jeśli poczują presję. Daj im chwilę na spokojne zastanowienie się. Nie narzucaj się i nie wymagaj za dużo.
Jeśli masz taką możliwość, udokumentuj przeprowadzone badania za pomocą zdjęć, filmu czy nagrania audio. Lepiej przyswaja się materiały, jeśli są opatrzone zdjęciami. Przed przystąpieniem do jakichkolwiek nagrań koniecznie poproś o pozwolenie.
Przedstawianie wniosków z analizowanych danych.
To jest najtrudniejsza część pracy w badaniach kontekstowych. Przeanalizowanie danych tak, aby wyciągnąć trafne wnioski i wykryć powtarzające się zachowania uczestników. Niektórzy wykorzystują w tym celu specjalne kody. Identyfikują wzorzec, przypisują mu odpowiedni kod i w ten sposób grupują podobne obserwacje.
