Architektura informacji przyjazna dla SEO
Zawartość artykułu:
- 1 Architektura informacji produktu cyfrowego
Architektura informacji pozwala organizować i etykietować witryny internetowe tak, aby w jak największym stopniu były użyteczne dla osób z nich korzystających. Architektura informacji jest związana z tworzeniem i przechowywaniem informacji w postaci cyfrowej. Każdy użytkownik powinien w łatwy sposób dotrzeć na stronie do tego, czego szuka. Jeśli architektura informacji jest dobrze zaprojektowana, to użytkownik nie zwraca na nią uwagi. Użytkownicy są zbyt zajęci wykonywaniem zadań i jeśli architektura informacji umożliwia im to w łatwy sposób, po prostu nie zauważają jej.
Im bardziej złożona witryna, im więcej informacji jest na niej zawartych, tym ważniejsza prawidłowo zaprojektowana architektura informacji.
Musi być ona odpowiednio wyskalowana, umożliwiać użytkownikom logiczne poruszanie się po stronie. Internauta trafia na daną stronę internetową i na ogół nie wie, co na niej zastanie. Jeśli nie będzie potrafił odnaleźć się na witrynie, szybko ją opuści. To od architektury informacji zależy, czy zdecyduje się na niej pozostać.
Architektura informacji produktu cyfrowego
Prace nad architekturą informacji uznaje się za część projektowania skoncentrowanego na użytkowniku. Często jej tworzenie przebiega w ramach projektu user experience. Stworzenie poprawnej architektury informacji jest podstawą udanego i użytecznego produktu cyfrowego.
Architektura informacji produktu cyfrowego związana jest z wieloma zagadnieniami:
Zbieranie wymagań – projektując architekturę informacji należy uwzględnić cele i potrzeby użytkownika. Projektant powinien odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
- Czego oczekuje się od produktu i jak go zaprojektować, aby spełnić te oczekiwania?
- Jak zaprojektować produkt, aby spełniał wymagania klientów?
- Jak zaprojektować produkt, aby był dostosowany do zachowań użytkowników?
- Jak zaprojektować produkt, aby wymusić na użytkowniku pewne zachowania?
- Co zrobić, aby produkt był lepszy od konkurencyjnego produktu?
Użytkownicy – w projektowaniu architektury informacji na pewno pomoże zrozumienie, kto i w jakim celu będzie korzystał z produktu. Projektant powinien odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
- Kto będzie korzystał z produktu?
- Jakie cele chcą osiągnąć użytkownicy za pomocą produktu?
- Czy są jakieś ograniczenia związane z korzystaniem z produktu?
- Z jakich urządzeń będą korzystać użytkownicy w trakcie używania produktu?
- Jaki jest kontekst korzystania z produktu? Czy w danym momencie skupiają się tylko na produkcie? Czy korzystają z niego w między czasie?
Planowanie treści – to jak należy zaprojektować architekturę informacji, zależy też od treści, jaka ma być prezentowana na witrynie. Projektant powinien znać odpowiedzi na następujące pytania:
- Jakie treści będą zamieszone na witrynie? Jest ich dużo czy mało? Jakiego są rodzaju? Teksty, obrazy czy pliki video?
- Jak uporządkować treści, aby korzystanie z nich było jak najbardziej intuicyjne?
- Jak użytkownicy chcieliby poruszać się na witrynie w trakcie wykonywania zadań? Jak powinna przebiegać główna ścieżka użytkownika?
Projektowanie nawigacji – projektant powinien odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
- Ile będzie poziomów nawigacji na witrynie?
- W którym miejscu na stronach najlepiej będzie umieścić nawigację?
- Jakie etykiety przypisać poszczególnym elementom nawigacji?
- Gdzie w interfejsie powinna się znajdować nawigacja?
Projektowanie stron i jej komponentów – to zagadnienie wymaga od projektanta sporo czasu i wysiłku, dlatego warto znaleźć odpowiedzi na następujące pytania:
- Jakie i w jakiej kolejności przedstawić użytkownikom komponenty na poszczególnych stronach?
- W jaki sposób strona przyczynia się do osiągnięcia komercyjnych celów?
Projektowanie wyszukiwania – wyszukiwanie jest podstawowym sposobem odnajdywania informacji, dlatego projektant powinien znać odpowiedzi na następujące pytania:
- W jaki sposób użytkownicy będą korzystać z wyszukiwarki?
- W jaki sposób będą prezentowane wyniki wyszukiwania?
- Jak można doprecyzować wyszukiwanie i zawęzić obszar wyszukiwania?
- Co się stanie w sytuacji, gdy użytkownik nie otrzyma żadnych wyników na swoje zapytanie?
Projektowanie procesów – architektura informacji określa kolejność prezentowania danych użytkownikom. To od niej zależy, jakie dane będą po kolei prezentowane na poszczególnym etapie procesu.
Projektowanie struktur informacji – należy zdefiniować sekcje witryny, uporządkować w nich treść i przypisać każdej z sekcji odpowiednie etykiety.
Podsumowując powyższe zagadnienia, jest kilka głównych celi, o których należy pamiętać w trakcie prac nad architekturą informacji:
- Opracowanie ogólnej wizji produktu (usługi) i zdefiniowanie jego działania. Powinno się określić, jak poszczególne komponenty łączą się ze sobą, a następnie dokładnie zaprojektować każdy z nich z osobna.
- Zaprojektowanie takiej struktury informacji, aby użytkownicy mogli ją bez problemu znaleźć, a następnie korzystać z niej w łatwy i szybki sposób.
- Zaprojektowanie takiej struktury informacji, aby produkt (usługa) spełniała komercyjne cele.
- Zaprojektowanie architektury informacji w taki sposób, aby w przyszłości móc dodawać nowe elementy (treść, funkcje), bez negatywnego wpływu na user experience.
- Zadaniem architektury informacji jest uporządkowanie i usystematyzowanie danych znajdujących się w sieci. Obecnie można już mówić o zjawisku, jakim jest przeciążenie informacjami. Ludzie mają dostęp do tak ogromnej ilości danych, że nieraz nie wiedzą, jak się w tym wszystkim odnaleźć. Architektura informacji ma właśnie w tym pomóc. Tak jak wyszukiwarki ułatwiają poruszanie się w sieci, tak architektura informacji ma pomóc użytkownikowi odnaleźć się na witrynie czy aplikacji.
Witryny internetowe zawierają coraz więcej informacji, przez co stają się coraz bardziej złożone i wymagają zaprojektowania dobrej architektury informacji, aby użytkownik mógł swobodnie poruszać się po jej stronach. Ponadto każdy użytkownik w inny sposób porusza się na witrynie. Wszystko to sprawia, że rozwijanie architektury informacji jest procesem coraz bardziej skomplikowanym.
W projektowaniu skoncentrowanym na użytkowniku architektura informacji jest niezwykle istotna. Określa możliwości użytkowników, sposób poruszania się po produkcie, łatwość wyszukiwania poszczególnych elementów oraz sposób korzystania z nich.
Architektura informacji nie mniejsze znaczenie ma w kontekście biznesowym. Jeśli jest przyjazna użytkownikowi, zapewnia szybkie wykonanie danego zadania np. zakupu produktu, to użytkownik będzie chciał wracać do takiej witryny czy aplikacji. Jeśli natomiast architektura informacji jest skomplikowana, użytkownik wchodzi na stronę, nie może się odnaleźć i nie wie, jaki ma wykonać następny krok, to na pewno nie powróci na taką witrynę.
Nie można także zapominać, że wyszukiwarki biorą pod uwagę architekturę informacji, kiedy ustalają pozycję danej strony w rankingu wyszukiwania. Im wyższa pozycja w rankingu, tym większa szansa na przyciągniecie większej ilości użytkowników na stronę.
Zbieranie informacji
Projektowanie architektury informacji należy zacząć od zbierania wymagań. Musisz poznać kontekst, w jakim będziesz pracował. Poznaj dokładnie firmę swojego klienta, jego produkty i użytkowników, którzy z nich korzystają. Ta faza projektu może być źródłem wielu inspirujących pomysłów, które później będziesz mógł wykorzystać w dalszej fazie projektu.
Streszczenie
Dokładnie zapoznaj się ze streszczeniem i zrób listę pytań, z którą udasz się do klienta, a następnie do zespołu projektowego. Może już zapoznałeś się wcześniej ze streszczeniem, ale musisz mieć pewność, że poznałeś wszystkie wymagania, które są w nim zawarte, a żeby je dobrze zrozumieć nie obejdzie się bez konsultacji z innymi. Dopiero wtedy możesz podjąć dalsze kroki.
Wymagania biznesowe
Czytając streszczenie pewnie poznałeś ogólne wymagania. Teraz możesz poznać je szczegółowo, zbierając wymagania biznesowe. Zastanów się, z którymi osobami warto się spotkać i ile czasu chcesz przeznaczyć na spotkanie. Musisz poinformować swojego klienta o planowanym spotkaniu i czasie, jaki na to spotkanie przewidujesz. Klient może nie do końca rozumieć, dlaczego chcesz rozmawiać z tyloma osobami i jeszcze potrzebujesz na to kilku godzin. Wytłumacz mu, jak ważne jest przeprowadzenie tych rozmów dla całego projektu.
Rozmawiając z interesariuszami weź pod uwagę poniższe pytania:
- Jaka jest rola danego interesariusza w projekcie? Co taka osoba wnosi do projektu?
- Jakie są cele danego interesariusza?
- Co według danej osoby jest miarą sukcesu projektu?
- Jaka jest jej wizja projektu?
- Kogo uważa za największą konkurencję?
- Co wyróżnia daną usługę?
- Jakie według interesariusza konkretne zadania ma wykonywać użytkownik?
To, jak w rzeczywistości będzie wyglądać lista pytań, zależy przede wszystkim od rodzaju projektu, nad którym pracujesz. Zawsze warto jest taką listę sporządzić i starać się uzyskać jak najwięcej odpowiedzi. Z niektórymi może się ciężko rozmawiać. Niektórzy mogą mówić tylko to, co sami chcą usłyszeć i nie zwracać uwagi na Twoje potrzeby. Może im się wydawać, że oni wiedzą lepiej, jakich informacji potrzebujesz. Nie daj się zwieść, bądź asertywny i wracaj do tematu, by uzyskać interesujące Cię dane.
Na koniec wymagań biznesowych powinieneś mieć pełną dokumentację, dzięki której będziesz mógł wraz z klientem określić, które z wymagań są najważniejsze i które należy brać pod uwagę w pierwszej kolejności w dalszych pracach projektowych.
Wymagania użytkowników
Nie ważne, jakie masz pojęcie o danej branży, w której pracujesz. Nawet, jeśli możesz być przedstawicielem danej grupy odbiorców, do której kierowany jest produkt, nad którym pracujesz, to i tak musisz przeprowadzić badania z innymi użytkownikami. Tylko wtedy będziesz mógł uzyskać dużo przydatnych informacji, które wykorzystasz w projektowaniu architektury informacji.
Zbieranie wymagań najlepiej rozpocząć od testów użyteczności dla istniejących już produktów (usług) lub dla konkurencyjnych. Zobaczysz, jak użytkownicy obchodzą się z danym produktem i co jest dla nich istotne.
Typowe cele badań testów użyteczności:
- Identyfikacja treści, cech, funkcji, które pozwalają klientowi osiągnąć przewagę nad konkurencją.
- Poznanie, w jakim kontekście użytkownicy wykonują dane zadania.
- Określenie, czy architektura informacji została zaprojektowana poprawianie, czy użytkownicy sobie z nią radzą.
- Zrozumienie, w jaki sposób użytkownicy wykonują konkretne zadania.
- Zebranie wymagań na temat wykonywania przez użytkowników konkretnych czynności.
- Poznanie języka typowego dla danego typu witryn.
- Określenie wzorców projektowych charakterystycznych dla danej dziedziny.
- Badania z udziałem użytkowników kończą się sporządzonym raportem. Dodatkowo warto przygotować listę wymagań użytkowników i nadać poszczególnym pozycjom priorytety. Będzie to później Twoja checklista w dalszych badaniach nad architekturą informacji.
Spotkania z interesariuszami
Z kim warto porozmawiać w trakcie projektowania architektury informacji?
- Programiści – upewnij się, że Twoje pomysły nie są w żaden sposób ograniczone technologią. Spotkaj się z programistami i przedstaw im swoją koncepcję. Jeśli jakiś obszar okaże się problematyczny, będziecie mogli wspólnie zastanowić się nad rozwiązaniem.
- Specjaliści SEO – dla nich architektura informacji jest niezwykle ważna, ponieważ wpływa na pozycję witryny w rankingu wyszukiwania wyszukiwarek internetowych. Jeśli specjaliści SEO będą odpowiednio wcześniej znać plan architektury informacji, będą mogli odpowiednio zaplanować swoje prace.
- Dział marketingu – Twoja praca może mieć wpływ na działania marketingowe firmy. Może planujesz usunąć jakąś reklamę ze strony albo nowy układ nie będzie pozwalał na umieszczanie dotychczasowych reklam? Wszystkie kwestie musisz przedyskutować z działem marketingu.
- Specjaliści od tworzenia treści – dla nich również ważne są wszystkie zmiany związane z architekturą informacji. Jak mają zaplanować treść dla nowego układu? Czy to, co mają już przygotowane będzie się nadawać na nową stronę, czy muszą zmodyfikować treść?
Mapa koncepcyjna
Architektura informacji często jest bezpośrednim przełożeniem oferty firmy. Jest to spore wyzwanie dla projektanta, bo musi odpowiednio przełożyć treść poza internetową na formę dostosowaną do środowiska sieciowego. Jeśli jednak oferta jest stworzona sensownie, to nie powinno być większych problemów z jej przekształceniem.
Zobacz, jak wyglądają witryny w firmach konkurencyjnych. Czy wszystkie w danej branży są podobne? Czy określona struktura witryny się sprawdza? Jeśli tak, to może nie ma sensu niczego zmieniać i należy zastosować podobne podejście. Jeśli coś się sprawdza, to czasami lepiej nie eksperymentować z nowościami. Jeżeli jednak zauważyłeś, że dana struktura ma w sobie wiele błędów, wykorzystaj to i stwórz coś lepszego.
Przystępując do projektowania architektury informacji można zacząć od stworzenia mapy koncepcyjnej. Jest to ogólny zarys działania witryny, wspólna wizja tego, jak zaprezentować ofertę na witrynie.
Zaprezentuj stworzoną mapę klientowi i współpracownikom. Może się okazać, że Twój pomysł nie przypadnie klientowi do gustu. Nie załamuj się. O to przecież chodzi. Klient powinien poznać ogólny zarys pomysłu. Lepiej, jeśli na tak wczesnym etapie będziesz mógł zmienić kierunek działań, niż gdy projekt będzie już w bardziej zaawansowanym stadium. Oszczędzi Ci to tylko czasu i niepotrzebnych stresów.
Pamiętaj też, że nie wystarczy tylko pokazać wszystkim stworzonej przez Ciebie mapy. To jest tylko ogólny schemat i musisz go dokładnie omówić. Każdy może inaczej rozumieć przedstawiony przez Ciebie schemat. Dlatego, aby wszyscy zrozumieli Twoją koncepcję tak, jak sobie tego życzysz, przygotuj się dobrze do jej prezentacji. Nigdy nie wysyłaj mailem mapy koncepcyjnej bez wcześniejszego, dokładnego jej omówienia. Inni mogą zrozumieć wszystko na opak i tylko powstaną niepotrzebne nikomu problemy.
Kontekst
W żadnym projekcie nie ma jednego uniwersalnego schematu postępowania. Wszystko zależy od kontekstu, od środowiska, w którym pracujesz. Jeśli chcesz stworzyć dobry projekt, znajomość kontekstu jest niezbędna. Poznaj dobrze klienta, jego firmę, produkty (usługi) i użytkowników z nich korzystających. Możesz także dokonać analizy konkurencji. Porozmawiaj z osobami ze swojego otoczenia, którzy korzystają z podobnych produktów czy usług. Im z większej ilości źródeł pozyskasz informacje, tym szybciej i łatwiej będzie Ci zrozumieć cały kontekst.
Dane analityczne
Większość witryn korzysta z jakiegoś pakietu analitycznego. Poproś klienta o udostępnienie raportów z tych narzędzi. Dzięki nim dowiesz się, jak użytkownicy zachowują się na witrynie. Jaki jest ruch na poszczególnych stronach, które obszary działają poprawnie, które są problematyczne, które strony są szybko opuszczane przez użytkowników itp.
Niektórzy klienci korzystają z konkretnych raportów i na bieżąco śledzą statystyki za pomocą narzędzi analitycznych. Jeśli tylko masz taką możliwość, zapoznaj się z takim raportem. Zobaczysz, jakie dane są szczególnie istotne dla klienta. Zapytaj klienta, dlaczego akurat te parametry są dla niego tak ważne.
Niektóre narzędzia analityczne są bardzo zaawansowane i skomplikowane. Z czasem, po wielu przeprowadzonych projektach, możesz znać już wiele z nich i w każdym nowym projekcie coraz łatwiej będzie Ci pracować z nowym narzędziem. Jednak w wielu przypadkach potrzebne jest dokładne poznanie oprogramowania i może Ci zająć to dużo czasu. Najlepiej, jeśli klient przydzieli Ci osobę, która zrobi Ci szybkie szkolenie z obsługi narzędzia. W ten sposób będziesz mógł na bieżąco zadawać pytania i zaoszczędzisz sporo czasu.
Zapoznając się z raportami zapewne zaobserwujesz ciekawe wzorce korzystania z produktu. Może odkryjesz, że użytkownicy najczęściej poruszają się jedną główną ścieżką użytkownika, albo nagminnie opuszczają daną stronę. Pamiętaj, że narzędzia analityczne dają Ci odpowiedź na pytanie „Co?”, a odpowiedź na pytanie „dlaczego?” otrzymasz w trakcie przeprowadzania testów użyteczności.
Audyt treści
W wielu przypadkach projektując architekturę informacji jeszcze nie wiadomo, jaka dokładnie treść znajdzie się na witrynie. To bardzo utrudnia pracę. Znajomość treści pomaga zaprojektować użyteczną i spójną architekturę informacji.
Jeśli witryna już istnieje, dobrze jest przeprowadzić audyt znajdującej się na niej treści. Zobaczysz dokładnie, co się na niej znajduje i jak można te treści uporządkować. W przypadku dużych witryn audyt treści może zająć bardzo dużo czasu. Nie trzeba analizować wszystkiego i to w szczegółach. Przed audytem zrób jego dokładny plan oraz oszacuj, ile zajmie Ci czasu.
Po audycie skorzystaj z arkuszy kalkulacyjnych z następującymi nagłówkami:
- Unikalny identyfikator – aby dany element miał tę samą nazwę w różnych miejscach.
- Adres URL strony – aby można było szybko przejść do audytowanych treści.
- Tytuł strony – mówi, o czym jest dana strona.
- Typ strony – strona HTML, plik PDF do pobrania, treść we Flashu itp. ?
- Odbiorcy – oceń, czy treść jest odpowiednia dla odbiorców (pod warunkiem, że znasz ich dobrze).
- Jakość – możliwość oceny treści, czy jest nadmiarowa, nieaktualna czy banalna (zasada ROT z ang. reduntant, outdated, trivial).
Jak radzić sobie w sytuacji, gdy projektujesz architekturę informacji, a treść jeszcze nie istnieje? Jest na to sposób. To, jaki typ treści będzie się znajdował na stronie, poznasz w trakcie badań z udziałem użytkowników i interesariuszy. A może istnieje już plan treści, na podstawie którego oprzesz architekturę informacji? Czasami jest zupełnie na odwrót i to plan treści opiera się na zaprojektowanej wcześniej architekturze informacji. Najlepiej abyś wiedział, kiedy ma powstać treść. Im prace nad nią zaczną się wcześniej, tym lepiej dla ciebie.
